450 jaar De Kwakel – Een dorp met geschiedenis, karakter en toekomst

In 2026 viert De Kwakel zijn 450-jarig bestaan: een mijlpaal voor een dorp dat van oudsher leeft op de grens van land en water. Wat ooit begon als een kleine veenontginning nederzetting groeide uit tot een hechte gemeenschap met een sterke eigen cultuur, stevig geworteld in traditie en ondernemerschap.

De oorsprong van De Kwakel ligt in het open veenlandschap van de 17e eeuw. Boeren en ambachtslieden vestigden zich langs de hogere oevers en kades, waar ze het land ontgonnen en het water de baas probeerden te blijven. Dat voortdurende gevecht met het water vormde het dagelijks ritme. Het bepaalde de manier van leven en legde de basis voor de agrarische kracht die het dorp later zo zou kenmerken.

Vanaf de 19e eeuw ontwikkelde De Kwakel zich tot een centrum van agrarische bedrijvigheid. Melkveehouderij, akkerbouw en vooral de bloeiende groente- en bloementeelt gaven het dorp een herkenbaar profiel. De Kwakel werd bekend om zijn kassen met hun sierteelt– familiebedrijven die generaties lang met vakmanschap en innovatie de streek kleur gaven.

Kaart van het Hoogheemraadschap van Rijnland, bestaande uit vijftien delen
Cornelis Danckerts (I), 1647

Deze groei stond nooit op zichzelf. De Kwakel was altijd verbonden met Uithoorn – vroeger Thamen – via de historische Boterdijk: de navelstreng tussen beide nederzettingen. Langs deze route stroomden handel, religie, familiebanden en dagelijkse uitwisseling. De latere aansluiting bij de gemeente Uithoorn was daarmee een natuurlijke stap, zonder dat De Kwakel zijn eigen identiteit verloor.

Die zelfstandige cultuur is vandaag nog zichtbaar, misschien wel het sterkst tijdens de jaarlijkse Kwakelse Kermis. Dit levend cultureel erfgoed vormt het hart van het dorpsgevoel en verbindt bewoners van alle generaties. Het is het hoogtepunt van het jaar én een tastbaar bewijs van de kracht van traditie.

Met het 450-jarig jubileum in het vooruitzicht wordt 2026 een feestjaar voor en door de inwoners. Verwacht wordt dat lokale verenigingen, scholen, kunstenaars en ondernemers samen een rijk programma vormgeven, met aandacht voor de geschiedenis, het erfgoed, de natuur en de toekomst van het dorp. De Kermis zal een extra feestelijke editie kennen en er komen activiteiten waarbij de verhalen van De Kwakel centraal staan.

450 jaar De Kwakel markeert niet alleen een verleden om trots op te zijn, maar ook een toekomst om gezamenlijk te bouwen: een dorp dat de balans zoekt tussen groei en behoud, tussen innovatie en traditie, tussen verbondenheid en eigenheid.

CPUK kijkt ernaar uit dit jubileum samen met inwoners van De Kwakel zichtbaar te maken – in kunst, verhalen, routes en ontmoetingen.

De Kwakel archieven (OHN)

Stichting De Kwakel toen en nu