
Foto: Jan Maassen Fotografie
Tekst: Stichting Oud Uithoorn/De Kwakel
Genieloods Fort aan de Drecht
Grevelingen 40, Uithoorn
Provinciaal monument en Unesco Werelderfgoed
Aan de rand van de fortgracht die het eiland omsluit waarop Fort aan de Drecht is gebouwd staan de fortwachterswoning, opnieuw gebouwd, en de genie- of artillerieloods. Deze loods was bedoeld voor opslag van het geschut en de bouw ervan werd op 7 september 1888 aanbesteed.
De loods bestaat uit een gemetselde voetmuur waarop een houtskelet met regelwerk en beschoten met rabat. Aan beide korte zijden is een dubbele deur aangebracht. Daarboven luiken naar een zolder en een stalen hijsbalk. De vloer bestond uit grauwe klinkers. Het was voorschrift dat er in een ‘verboden kring’ rondom verdedigingswerken geen of alleen houten opstallen mochten staan. Deze konden namelijk direct omgehaald worden bij naderend gevaar. Bij de aanleg van Meerwijk werd de rechterdaklijst ingekort vanwege het langsrijdende verkeer. In 1996 is de Stelling van Amsterdam, waartoe ook Fort aan de Drecht en de genieloods behoren, op de Werelderfgoedlijst van Unesco geplaatst.
In 2021 werd de loods getransformeerd tot woning en ook de daklijst hersteld.
Bij het fort in de Amstel lag een inundatiesluis aangelegd in 1894 en bestaande uit twee brede doorvaarten. Door de aanleg werd de oorspronkelijke bocht uit de Drecht gehaald. De damsluis werd rond 1970 gesloopt.
Een ander belangrijk onderdeel van de Stelling van Amsterdam was het sluisje nabij Het Rechthuis. Het was oorspronkelijk aangelegd voor de scheepvaart als verbinding tussen de Amstel en het Zijdelmeer. De verbinding over de weg tussen de Schans en het Jaagpad (Amsteldijk-Zuid) liep via de Korte Brug (een ophaalbrug in stijl gelijk de grote broer De Lange Brug over de Amstel). Met speciale kleppen kon de waterstand binnen dit deel van de Stelling geregeld worden.
MEER MONUMENTEN
In 1942 werd de N.V. Uithoornse Combinatie van Beurtschippers opgericht door vijf beurtschippers.
In 1882 kwam het huidige pand met een grote achtertuin gereed, vlakbij de Nederlands Hervormde Thamerkerk.
Een woning met koetshuis gebouwd omstreeks 1920, zo beschreef de gemeentelijke monumentencommissie het pand Schans 27 in 1985.
Hoewel het stationsgebouw al in 1911 gereed kwam duurde het nog tot 1915 alvorens Uithoorn werd aangesloten op het spoorwegnet.
De Hoeksteen is de enige kerk die Gerrit Thomas Rietveld (1888-1964) ontwierp.
De wachterswoning en halteplaats 43 lag op de lijn Aalsmeer-Uithoorn-Nieuwersluis.
Op 23 juli 1781 legde een hevige brand bijna alle huizen aan de Schans in de as.